Aktualności/komunikaty

OZON

  • Drukuj

OZON  powstający blisko powierzchni ziemi jest gazem szkodliwym dla organizmów żywych. Niewielkie ilości ozonu powstają w warstwie przyziemnej w sposób naturalny, między innymi podczas wyładowań atmosferycznych. Ozon jest zanieczyszczeniem wtórnym, powstającym w większych stężeniach przy sprzyjających warunkach meteorologicznych, związanych głównie z natężeniem promieniowania słonecznego i temperaturą powietrza, w atmosferze zawierającej tzw. prekursory ozonu (tlenki azotu, węglowodory i inne substancje uczestniczące w procesie powstawania ozonu w troposferze). Najczęściej występuje od lipca do września. Wzrost stężeń ozonu obserwuje się reguły na dużych obszarach, również pozamiejskich. Maksymalne stężenie występuje przeważnie w godzinach popołudniowych. 

Poziom docelowy -  poziom substancji w powietrzu ustalony w celu unikania, zapobiegania lub ograniczania szkodliwego oddziaływania na zdrowie ludzkie lub środowisko jako całość, który ma być osiągnięty tam gdzie to możliwe w określonym czasie.

Poziom docelowy substancji w powietrzu wynosi 120 μg/m3  (okres uśredniania wyników pomiarów wynosi 8 godzin*)

*Maksymalna średnia ośmiogodzinna spośród średnich kroczących, obliczanych ze średnich jednogodzinnych w ciągu doby; każdą tak obliczoną średnią ośmiogodzinną przypisuje się dobie, w której się ona kończy; pierwszym okresem obliczeniowym dla każdej doby jest okres od godziny 1700 dnia poprzedniego do godziny 100 danego dnia; ostatnim okresem obliczeniowym dla każdej doby jest okres od godziny 1600 do 2400 tego dnia czasu środkowoeuropejskiego CET.

Próg informowania społeczeństwa o możliwości wystąpienia negatywnych skutków zdrowotnych jest na poziomie od 180 μg/m3 (okres uśredniania wyników pomiarów to jedna godzina).

GRUPAMI LUDNOŚCI SZCZEGÓLNIE NARAŻONYMI NA DZIAŁANIE OZONU SĄ:
- osoby cierpiące na przewlekłe choroby układu oddechowego (astma, przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedma płuc),
- dzieci,
- osoby starsze,
- osoby aktywnie spędzające czas na wolnym powietrzu,
- osoby szczególnie wrażliwe na ozon.

Osoby podatne na zanieczyszczenie mogą odczuwać podrażnienie układu oddechowego, w tym kaszel, ból gardła, ucisk w klatce piersiowej, ból w klatce piersiowej przy głębokim wdechu. W przypadku nasilenia objawów chorobowych wskazany jest kontakt z lekarzem. Podczas wysiłku fizycznego mogą pojawić się trudności w oddychaniu. Przy wysokim stężeniu ozonu w powietrzu zachodzi ryzyko większej podatności na infekcje.


DZIAŁANIA INDYWIDUALNE:

- Osoby z przewlekłymi chorobami (układu oddechowego i niewydolnością układu krążenia) powinny pozostawać w pomieszczeniach,

- Unikanie długotrwałego przebywania na otwartej przestrzeni,

- Ograniczenie dużego wysiłku fizycznego (uprawianie sportów wymagających dużego wysiłku i gier sportowych na otwartej przestrzeni, jazdy na rowerze),

- Unikanie lub przynajmniej ograniczenie palenia tytoniu,

- Unikanie wdychania dymu tytoniowego. 


WARTOŚCI GRANICZNE I SKUTKI EKSPOZYCJI 

Stężenie μg/m3

 

Skutki oddziaływania ozonu

i wartości graniczne 

40

Wyczuwalny zapach

100

 

ból głowy, podrażnienie oczu *

110

podrażnienie dróg oddechowych, obniżenie wydolności *

160

zapalenie dróg oddechowych *

180

wartość progowa informowania społeczeństwa o ryzyku wystąpienia przekroczeń poziomów dopuszczalnych

200

problemy z oddychaniem

240

alarmowe poziomy stężeń ozonu dla okresu uśredniania jednej godziny

260

możliwość wystąpienia ataków astmy

 

> 400

Obniża wydolność, trwałe zniszczenia komórek

 

> 1000

 

uszkodzenia chromosomów

* u osób wrażliwych (grupa ryzyka: dzieci, osoby starsze, astmatycy, sportowcy itp.)

ŚRODKI OSTROŻNOŚCI KTÓRE POWINNY BYĆ PODJĘTE:

- w przypadku przekroczenia poziomu 181-240 μg/m3 stężenia jednogodzinnego - unikanie przebywania na otwartej przestrzeni połączonych z wzmożonym wysiłkiem fizycznym przez najbardziej narażone grupy ludności, pozostałe osoby powinny ograniczyć długotrwałe przebywanie n otwartej przestrzeni
- w przypadku przekroczenia poziomu 240 μg/m3 stężenia jednogodzinnego - unikanie przebywania na otwartej przestrzeni przez najbardziej narażone grupy ludności, pozostałe osoby powinny ograniczyć przebywanie na otwartej przestrzeni

Można prowadzić stały monitoring na stronach:

http://stacje.katowice.pios.gov.pl/monitoring/

http://spjp.katowice.pios.gov.pl/prognoza_dobowa.aspx?zanieczyszczenie=O3

(po wybraniu STREFA ŚLĄSKA)

System informacji o jakości powietrza na obszarze pogranicza w regionie Śląska i Moraw:

http://portal.air-silesia.eu/pl/Home/Map