II Rzeczpospolita na Śląsku Cieszyńskim

Cykl debat historycznych, koncert międzywojennych szlagierów, akcja uliczna w śródmieściu Cieszyna – to tylko przedsmak tego co przed nami.

|n||n||n|Trzy spośród sześciu zaplanowanych debat historycznych odbędą się w Cieszynie o godzinie 17.00 (12.09 - COK Dom Narodowy i 30.09 Zamek Cieszyn). Kolejne spotkanie zaplanowano na 4 października w Cafe Muzeum.

|n|Wydarzenie będzie okazją również do wysłuchania międzywojennych szlagierów w wykonaniu Małgorzaty Pikus (śpiew), Tomasza Pali (fortepian, akordeon) i Bartłomieja Stuchlika (kontrabas) oraz potańcówki w stylu retro (Cafe Muzeum – 4.10, g. 19:00). To jeszcze nie koniec, przed nami również akcja uliczna w śródmieściu Cieszyna, która odbędzie się 4 października. Spróbujemy wtedy na jeden dzień przenieść się w czasie do międzywojennego Cieszyna – do dwudziestolecia II Rzeczypospolitej.

|n|Postaramy się zobaczyć i usłyszeć tamten Cieszyn - a przynajmniej odkryć jego powidoki i pogłosy. Pomoże nam w tym cieszyńska młodzież z Zespołu Szkół Ekonomiczno-Gastronomicznych oraz słuchacze Uniwersytetu III Wieku w strojach stylizowanych według mody tamtych czasów. Zobaczymy tamten styl, szyk i smak, tamte linie i gwar. Bo II Rzeczpospolita to pierwszy okres w historii, kiedy Śląsk Cieszyński był częścią nowoczesnej, demokratycznej polskiej państwowości, której istotnym elementem była oświata. To tam znajdują się korzenie naszej współczesności. Trzeba je bliżej poznać i docenić, nie stroniąc przy tym od zabawy, do której zapraszamy mieszkańców Cieszyna. Akcji towarzyszy publikacja „Powidoki międzywojennego Cieszyna”.

|n||n||n| Debaty o Śląsku Cieszyńskim w II Rzeczypospolitej

|n||n|Zgodnie z ustanowionym w Europie po I wojnie światowej porządkiem Śląsk Cieszyński został podzielony pomiędzy dwa tworzone od nowa państwa – Polskę i Czechosłowację. 28 lipca 1920 roku podzielony został także Cieszyn, a przepływająca przez miasto rzeka Olza stała się granicą państwową. W granicach II Rzeczypospolitej Polskiej wschodnia część byłego Księstwa Cieszyńskiego funkcjonowała w ramach Województwa Śląskiego, które jako jedyne województwo II RP miało status autonomiczny z własnym parlamentem i skarbem. Przygraniczny obszar Śląska Cieszyńskiego uważany był w II RP za kresy południowo-zachodnie, gdzie ważną rolę odgrywała polska, zróżnicowana wyznaniowo i światopoglądowo inteligencja.

|n||n|Jak w okresie międzywojennym budowano na Śląsku Cieszyńskim nową, niepodległą Polskę? Jak zróżnicowany kulturowo, narodowościowo i wyznaniowo region cieszyński funkcjonował w II Rzeczypospolitej? Co wnosił w dzieło budowy nowego polskiego państwa? A co II RP przyniosła Śląskowi Cieszyńskiemu? Jaką rolę odegrali mieszkańcy Śląska Cieszyńskiego w budowie nowoczesnej polskiej tożsamości? Co z dorobku II RP na Śląsku Cieszyńskim przetrwało późniejszą wojnę i rządy totalitarne i czy jest istotne do dziś? Czy cieszyniacy mogą być dumni z II RP?

|n||n|Na te i inne pytania dotyczące Śląska Cieszyńskiego w II Rzeczypospolitej spróbowano odpowiedzieć w sześciu debatach publicznych, odbywających się w Wiśle, Kończycach Małych, Ustroniu i oczywiście w Cieszynie.

|n||n| Regionalizm i nowatorstwo w rozwoju Śląska Cieszyńskiego w ramach II Rzeczypospolitej

|n||n|Wisła, Miejska Biblioteka Publiczna - 5 września 2019, g. 17:00
|n|Rola kultury ludowej w polityce kulturalnej II RP. Śląska i beskidzka tradycja w budowaniu nowej polskiej tożsamości w okresie międzywojennym. Pierwiastki śląskie i beskidzkie jako elementy nowego polskiego stylu narodowego i państwowego. Śląsk jako zadanie dla nowej polskiej sztuki. Polski modernizm w Beskidzie Śląskim. Modernizacja Wisły i inwestycje wojewody Grażyńskiego. Rozwój turystyki w Beskidzie Śląskim w dwudziestoleciu międzywojennym.

|n|W debacie uczestniczą: Małgorzata Kiereś, etnografka, dyrektorka Muzeum Beskidzkiego w Wiśle, Łukasz Konarzewski, historyk sztuki, Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Przemysław Czernek, historyk sztuki

|n||n| Polityka lokalna a polityka państwa w II RP na przykładzie Śląska Cieszyńskiego.

|n||n|Cieszyn, Dom Narodowy - 12 września 2019, g. 17:00
|n|Partie polityczne i opcje polityczne na Śląsku Cieszyńskim w II RP. Relacje pomiędzy władzą państwową i władzą lokalną na Śląsku Cieszyńskim w okresie międzywojennym – Statut Organiczny i autonomia Województwa Śląskiego. Rola wybitnych osobistości regionu cieszyńskiego w budowaniu II RP – ks. Londzin, Reger, Michejdowie, Kiedroń, Józef Buzek i inni. Śląska Autonomia i trudne pogranicze. Kwestia Zaolzia w polityce polskiej i lokalnej. Lokalna polityka wobec mniejszości i wobec czechosłowackich władz (państwowych i lokalnych ) po drugiej stronie Olzy.

|n|W debacie uczestniczą historycy: Krzysztof Nowak , Lech Krzyżanowski, Daniel Korbel

|n||n|Stosunki gospodarcze i przemiany społeczne na Śląsku Cieszyńskim w okresie II RP

|n|Kończyce Małe, Zamek - 19 września 2019, g. 18:00
|n|Wpływ podziału Śląska Cieszyńskiego na sytuację cywilizacyjną i tożsamość kulturową regionu. Stosunki własnościowe w II RP - nacjonalizacja dóbr Komory Cieszyńskiej i majątki prywatne. Latyfundia rolnicze i reforma rolna. Rozwój lokalnego przemysłu i przedsiębiorczości, ruch spółdzielczy, handel, kolej, transport publiczny. Polityka społeczna w autonomicznym Województwie Śląskim. Wieloreligijność a zróżnicowanie socjalne. Nastroje i konflikty społeczne, sytuacja kobiet, ruch robotniczy i chłopski. Między nacjonalizmem a rewolucją społeczną.

|n|W debacie uczestniczą historycy: Władysława Magiera, Marcin Gabryś, Dariusz Zalega

|n||n| >Budowanie polskiej administracji i polskich instytucji na Śląsku Cieszyńskim w okresie II RP

|n||n|Cieszyn, Zamek - 30 września 2019, g. 17:00
|n|Budowanie polskiej administracji w autonomicznym województwie śląskim w czasach II RP, sądownictwo, policja, poczta, bankowość, straż graniczna, urząd celny, służba zdrowia, media, wojsko - 4 Pułk Strzelców Podhalańskich. Wyznania religijne, kościoły, organizacje społeczne. Sytuacja i pozycja Śląska Cieszyńskiego w II RP i w Województwie Śląskim.

|n|W debacie uczestniczą historycy: Krzysztof Nowak, Miłosz Skrzypek, Stefan Król

|n||n||n| Polska polityka historyczna na Śląsku Cieszyńskim w okresie II RP

|n||n|Cieszyn, Cafe Muzeum - 4 października 2019, g. 17:00|n|Budowanie tożsamości wspólnotowej w oparciu o polską historię i tradycję w warunkach pogranicza i wielokulturowości w ramach autonomicznego Województwa Śląskiego. Wychowanie patriotyczne. Polityczny i społeczny efekt polsko-czechosłowackiej granicy na Olzie. Zaolzie w propagandzie II RP. Prasa polska i niepolska na Śląsku Cieszyńskim. Pomniki związane z historią Polski powstałe w II RP na Śląsku. Pogrzeby i cmentarze jako miejsca patriotycznego kultu. Polska kultura popularna na Śląsku. Obraz Polski na Śląsku Cieszyńskim i obraz Śląska w innych regionach Polski.

|n|W debacie uczestniczą: Irena French, historyk, Grzegorz Studnicki, socjolog, Daniel Korbel, historyk

|n||n| Polski kształt modernizacji Śląska Cieszyńskiego w okresie II RP

|n|Ustroń, MDK Prażakówka - 10 października 2019, g. 17:00|n|Program nowoczesności i cywilizacyjnego postępu - nowoczesne idee w polityce społecznej, kulturze i nauce na Śląsku w II RP. Śląska autonomia i polityka wojewody Grażyńskiego. Budowanie nowej infrastruktury na Śląsku Cieszyńskim. Lewica i idee postępowe na Śląsku. Wychowanie do nowoczesności, szkolnictwo i oświata, rozwój polskich szkół średnich, szkolnictwo wyższe, rola wybitnych nauczycieli i ich wpływ na formowanie późniejszych generacji polskiej kultury.

|n|W debacie uczestniczą: Ewa Gołębiowska, dyrektorka Zamku Cieszyn, Grażyna Kubica-Heller, etnografka i socjolożka, Marek Zieliński, historyk sztuki, dyrektor Ars Cameralis Silesiae Superioris

|n|Koncepcja cyklu, przygotowanie i moderowanie debat: Zbigniew Machej

|n||n||n||n|