visitpoland.online - Cieszyn
Obraz przedstawiający Cieszyn

Aktualności

Projekt „Szlakiem Cieszyńskiego Tramwaju – rozwój transgranicznej turystyki“ jest dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska – Polska  Nr proj. CZ.11.2.45/0.0/0.0/18_029/0001831

20.09.2023

Cieszyński Rynek po zakończeniu prac rewitalizacyjnych.

11.08.2023

Rewitalizacja cieszyńskiego Rynku niebawem się zakończy, trwają ostatnie prace przed ostatecznym oddaniem placu do uzytkowania.

16.06.2023

Na cieszyńskim Rynku trwają prace brukarskie. Zakończono układanie kostki granitowej na jezdni od strony arkad. W przyszłym tygodniu ogrodzenie od tej strony zostanie przesunięte do wewnętrznej płyty Rynku. Pozostaje do ułożenia nawierzchnia jezdni od strony ul. Matejki. Na bieżąco układane są również płyty granitowe na chodnikach – aktualnie na odcinku od ul. Szersznika do Poczty.
Od poniedziałku zostanie wyłączony dla ruchu pieszego chodnik na Rynku  od ul. Regera do ul. Głębokiej. Przejście będzie możliwe tylko i wyłącznie po jezdni – w obszarze wydzielonym barierami. Wejście do Urzędu Miejskiego oraz sklepów będzie dostępne poprzez specjalne pomosty.
Trwają także prace związane z renowacją fontanny z figurą św. Floriana. Fontanna została oczyszczona i aktualnie trwają prace związane z uzupełnianiem kamienia specjalną zaprawą.
Na ul. Wyższa Brama trwają prace związane z układaniem kostki betonowej na chodniku. W dalszym ciągu prosimy  pieszych o zachowanie szczególnej ostrożności  i stosowania się do oznakowania pionowego.
Na ul. Zamkowej rozpoczęły się prace związane z badaniami archeologicznymi na odcinku od ul. Głębokiej do ul. Przykopa. Zgodnie z oczekiwaniami została odkryta stara  brama wjazdowa do Cieszyna ( tzw. brama wodna). Trwają prace związane z jej odkopywaniem.

12.05.2023 

Aktualnie na Rynku w Cieszynie trwają prace brukarskie na jezdni na wysokości Ratusza (kostka granitowa układana na suchej podsypce piaskowo-cementowej) Na płycie Rynku zostały także zamontowane trzy nowe  latarnie, które doświetlą przestrzeń rynku. 
Ponadto trwają prace związane z układaniem szyny tramwajowej na ul. Szersznika. Wymieniane są także podziemne sieci elektryczne i przyłącza do budynków znajdujących się przy tej ulicy – prace elektryczne prowadzi firma Tauron.

 

28.04.2023

BADANIA ARCHEOLOGICZNE NA CIESZYŃSKIM RYNKU CZ. IX

To już ostatnie dni działalności archeologów z firmy Invictus na Rynku w Cieszynie. Od kilku tygodni eksplorowany jest odcinek, obejmujący jezdnię od ul. Szerokiej do ul. Matejki, przed Pocztą i Domem Narodowym.

Podobnie jak w przebadanej już części Rynku, wykopaliska zakończą się na poziomie bruku kamiennego, datowanego wstępnie na przełom XV i XVI wieku, który nie będzie demontowany. Na powierzchni kamieni zalegały duże ilości drewna, a także fragmenty naczyń ceramicznych i skórzanych elementów ubioru. Ostatnimi odsłoniętymi konstrukcjami z dawnych czasów funkcjonowania Rynku są relikty drewnianych podcieni pierzei północnej oraz kamienny, okrągły zbiornik na wodę. Oba elementy zlokalizowane są w jezdni łączącej ul. Matejki z ul. Menniczą.

Podwaliny drewnianych podcieni zachowały się szczątkowo i tylko w jednym miejscu. Zostały zniszczone przez biegnące tędy sieci przesyłowe. Kamienna cysterna miała nieco więcej szczęścia i uszkodzona została tylko w północnej części. Szerokość cysterny wynosi 5 m, zachowana głębokość 1,6 m. Wykonana jest niezwykle starannie z regularnego kamienia wapiennego, dno wyłożone jest kamienną posadzką. Do wnętrza prowadziły szerokie, drewniane schody (przetrwało 5 stopni).

Oba znaleziska posiadają swoje potwierdzenie w ikonografii i naniesione są na mapy i rysunki Cieszyna wykonane w 2. poł. XVIII w. Na mapie Cerriniego z ok. 1775 roku cysterna oznaczona jest jako budowla o nieregularnym, czterolistnym kształcie. Na kolejnym rysunku perspektywicznym, pochodzącym również z tego okresu, cysternę zaznaczono tak, jak inne studnie znajdujące się w mieście, jako drewnianą budowlę przykrytą kopulastym daszkiem. Na trzecim planie Jacobiego, wykonanym po wielkim pożarze miasta w 1789 roku, cysterna ujęta jest schematycznie, w formie prostokąta. Widoczny jest tu również wodociąg, biegnący od ul. Ratuszowej przez środek Rynku z fontanną, załom wodociągu przy cysternie i dalszy przebieg w kierunku do ul. Menniczej. Nie dysponujemy informacją, kiedy dokładnie cysterna przestała spełniać swoją funkcję i została zasypana, ale musiało nastąpić to w końcu XVIII lub na początku XIX wieku, ponieważ na planach późniejszych nie figuruje.

Na prezentowanych ilustracjach w pierzei północnej i okolicy dzisiejszego Domu Narodowego zaznaczone są domy mieszczan, wyposażone w podcienia. Sytuację tę najlepiej obrazuje rysunek perspektywiczny, gdzie widać piętrowe domy, a przed nimi wyróżniają się filary i wsparte na nich wysunięte piętra, wykonane z drewna, najprawdopodobniej w technice szachulcowej. To właśnie relikty tej zabudowy odkryto w ostatnim czasie na Rynku. Rysunek dostępny w Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest najlepszym i najstarszym źródłem ikonograficznym dla badań nad urbanistyką Cieszyna w 2. poł. XVIII wieku. Wyróżnia się precyzją i dokładnością. Jego autentyczność wielokrotnie została potwierdzona w badaniach archeologicznych.

Wykopaliska zakończą się w ciągu kilku najbliższych dni. Na efekty badań w postaci publikacji i wystawy w Muzeum Śląska Cieszyńskiego trzeba będzie jeszcze nieco poczekać ze względu na trwającą konserwację i prace gabinetowe pozyskanych przedmiotów zabytkowych.

Zofia Jagosz-Zarzycka

Dział Archeologii Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie

1. Podwaliny drewnianych podcieni w północnej pierzei Rynku

2. Bruk kamienny z XV/XVI w.

3 i 4. Nowożytna, kamienna cysterna na wodę.

5. Wnętrze cysterny. Na dnie widoczna jest starannie ułożona posadzka.

6. Schody prowadzące do wnętrza cysterny.

7. Plan Cieszyna z ok. 1775 roku z naniesionym zbiornikiem wodnym.

 

05.04.2023

Zmiana organizacji ruchu przy Rynku
Od dnia 12.04.2023r. (środa) rozpoczna się kolejny etap  prac archeologicznych na Rynku. Ostatnim odcinkiem do przebadania przez archeologów, będzie odcinek jezdni Rynku znajdujący  się od strony  ul. Matejki. Od tego dnia dla ruchu kołowego zostanie zamknięty wjazd na Rynek od strony ul. Matejki oraz od strony ul. Szerokiej.

Objazd do ul. Menniczej wytyczono ulicami: Kochanowskiego, Górny Rynek, Limanowskiego, Pokoju, Ratuszowa, Pl. Dominikański, Pl. Św. Krzyża, Olszaka. 

Od dnia 17.04.2023r. (poniedziałek) ze względu na rozpoczęcie układania koski granitowej na jezdni od strony Ratusza, dodatkowo zostanie wyłączony dla ruchu kołowego odcinek od ul. Głębokiej do ul. Regera.
Zaopatrzenie sklepów, restauracji oraz innych placówek na terenie Rynku będzie możliwe tylko z wyznaczonych miejsc znajdujących w okolicach Rynku.

Ruch pieszy będzie zachowany, ale w dalszym ciągu możliwy jedynie chodnikami.

 

23.02.2023 

Roboty brukarskie - płyta Rynku

31.01.2023

Pomimo typowo styczniowej aury prace na cieszyńskim Rynku postępują!

Aktualny plan realizacji wygląda następująco:
31.01 - zakończenia prac realizowanych przez Wodociągi i Energetykę ( przyłącze ciepłownicze), roboty brukarskie - płyta Rynku
31.01 - rozpoczęcie budowy kanalizacji sanitarnej przy Arkadach korytowanie, profilowanie i wykonywanie dolnej warstwy podbudowy na drodze wzdłuż płyty Rynku - strona wschodnia
wykonywanie odwodnienia szczelinowego wokół płyty Rynku.

30.12.2022

BADANIA ARCHEOLOGICZNE NA CIESZYŃSKIM RYNKU - CZ. VIII

Archeolodzy z firmy Invictus zakończyli wykopaliska na wewnętrznej płycie Rynku oraz na jezdniach przy pierzejach wschodniej, zachodniej i południowej. Na oddanym terenie trwa budowa nowej nawierzchni Rynku wraz z nasadzeniami drzew, których nigdy wcześniej w tym miejscu nie było. Dzięki ogólnodostępnej kamerze w Internecie obserwować można postęp prac, dlatego wszystkich sceptyków, zaniepokojonych terminowością wykonania remontu Rynku w roku 2023, zapraszamy do obserwacji na bieżąco. Archeolodzy powrócą wiosną, aby zbadać ostatni odcinek jezdni przy pierzei północnej, która teraz udostępniona jest dla ruchu samochodowego.

Dotychczasowe badania archeologiczne, poprzedzające rewitalizację płyty Rynku, przyczyniły się do odsłonięcia ponad stu obiektów historycznych, w tym:
•    piwnic, wchodzących w skład starego ratusza znajdującego się na środku Rynku
•    średniowiecznego budynku drewnianego
•    fundamentów budynku strażnika miejskiego z okresu nowożytnego
•    wodociągów dostarczających wodę mieszczanom cieszyńskim
•    ogromnych połaci bruku kamiennego z trzech faz: XIX- i XVIII-wiecznej oraz średniowiecznej

Wydobyto przy tym (jeszcze) nie zliczone ilości fragmentów naczyń ceramicznych i kafli piecowych. Do konserwacji w Toruniu przekazano 188 woreczków zawierających fragmenty skórzane: buty, odzież, resztki poprodukcyjne oraz 70 przedmiotów z drewna, w tym naczynia i przybory kuchenne oraz przedmioty do gier i zabaw. Ogólna liczba monet, znalezionych od początku badań, wyniosła 164 sztuki i są to przede wszystkim monety Piastów cieszyńskich oraz sąsiadujących z Cieszynem księstw, choć natrafiono też na jedną zaskakującą monetę srebrną. Po wstępnej konserwacji okazało się, że z warstwy zalegającej nad brukiem średniowiecznym wydobyto srebrny denar rzymski z wizerunkiem Antoninusa Piusa. Denar wybity został po śmierci Antoninusa Piusa (zm. 161 r.) przez jego następcę, Marka Aureliusza. Jest to jednocześnie najstarszy przedmiot znaleziony na cieszyńskim Rynku i tylko domniemywać możemy z kim czy w jaki sposób dotarł do Cieszyna i w jakich okolicznościach został tu zagubiony… Monety zostały przekazane do konserwacji w Warszawie, na miejscu w Muzeum Śląska Cieszyńskiego przeprowadzana jest konserwacja zabytków z żelaza, którą wykonuje archeolog Gosia Piwko. Wszystkie pozostałe znaleziska złożone są w Muzeum Śląska Cieszyńskiego i stąd wysyłane do konserwacji oraz opracowania naukowego. 

Podsumowując pół roku badań, chciałabym podziękować wszystkim tym, którzy brali w nich udział: pracownikom fizycznym, studentom, uczniom i wolontariuszom! Dzięki Wam i Waszemu zaangażowaniu Cieszyn zyskał wielką ilość i różnorodność znalezisk z najstarszego okresu funkcjonowania Rynku, które prezentować będziemy w Muzeum i publikować przez kolejne kilka lat. Szczególnie wielkie podziękowania kieruję do Przemka Andrychowskiego, który od pierwszego dnia wykopalisk prowadził badania detektorem metali, co zaowocowało odkryciem niemal wszystkich ze 164 sztuk monet srebrnych i miedzianych oraz wielu innych drobnych przedmiotów metalowych, takich jak nabijki i końcówki do pasów, odważniki, naparstki, guziki itp. Ta pomoc jest nieoceniona! Dziękuję również Annie Kołkowskiej i Jackowi Oleksiak, którzy kilkakrotnie pomagali Przemkowi; Krystianowi Firli za dokumentację fotograficzną 3D oraz Janie Gryc i Janowi Pawłowi Borowskiemu za pomoc merytoryczną i wspieranie projektu badań archeologicznych od samego początku.

Życzę Państwu Pomyślnego Nowego Roku, zdrowia i pogody ducha!
Zofia Jagosz-Zarzycka
Dział Archeologii Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie

**************************************


Najstarszy bruk kamienny pod obecnym ratuszem

Bruki w północnej części Rynku

Bruki w zachodniej części Rynku

Badania przy wschodniej pierzei. Na pierwszym planie duży, nowożytny obiekt kamienno-ceglany


Fragment wodociągu średniowiecznego biegnącego przez cały Rynek na osi N-S


Małgorzata Piwko wykonuje konserwację przedmiotów z żelaza


Kłódki w trakcie konserwacji- klasyczna i największa znaleziona na cieszyńskim Rynku


Doskonale zachowana ostroga po konserwacji


Denar rzymski z wizerunkiem Antoninusa Piusa- stan przed konserwacją

Koniki gliniane- zabawki dziecięce


Kościana kostka do gry i łańcuszek spinający szaty 


Fragmenty obuwia dziecięcego w trakcie konserwacji

29.12.2022

Drzewa na cieszyńskim Rynku

Na cieszyńskim rynku będą drzewa! To nowość, ale nie do końca. Przecież wiemy, że wzdłuż zachodniej rynkowej pierzei znajdował się od lat szpaler kilkunastu głogów (form piennych) w odmianie Pełnokwiatowej Szkarłatnej (‘Paul’s Scarlet’). 

Posadzone one zostały w tym miejscu prawdopodobnie w latach czterdziestych ubiegłego wieku, a kilka lat temu zostały zastąpione nowymi nasadzeniami tego samego gatunku i odmiany, ponieważ znajdowały się już w złym stanie zdrowotnym, a część z nich zamierała. Jeszcze wcześniej, o czym zapewne mało kto wie, w tym miejscu rosły klony pospolite odmiany kulistej (ze względu na ich kształt korony). 
W ramach obecnie realizowanych prac związanych z rewitalizacją rynku, drzewa te zostały czasowo wykopane, zabezpieczone i wkrótce wrócą na swoje miejsce, a w zasadzie utworzony z nich zostanie szpaler na wzór pierwotnego, jednak w nieco większej odległości od kamienic - po to, aby parasole ogródków gastronomicznych nie uszkadzały ich koron. Co ważne, przy tej okazji, w miejscu ich sadzenia, wykonano specjalne nisze ziemne o znaczącej powierzchni i objętości, wypełnione żyzną, specjalnie w tym celu przygotowaną glebą oraz zabezpieczone specjalnym systemem zapobiegającym zagęszczaniu podłoża, co zagwarantuje odpowiednie przewietrzanie i nawadnianie systemu korzeniowego. Grunt przy pniach drzew osłonięty będzie ozdobnymi kratami osadzonymi na poziomie bruku, ale dzięki opisanym pracom, korzenie będą miały znacznie większą przestrzeń rozwoju pod nawierzchnią z kamiennej kostki brukowej. 

Takie same nisze powstały na płycie wewnętrznej, gdzie pojawiły się nowe drzewa – osiem klonów polnych w odmianie o dźwięcznie brzmiącej nazwie ‘Elsrijk’. Nie da się zauważyć, że sadzonki to tak naprawdę całkiem dorodne drzewa, ponieważ ich wysokość sięga pięciu metrów, a pnie osiągają średnicę przekraczającą 10 cm. To nowy standard sadzonek, do tej pory nie stosowany w naszym mieście, dzięki czemu uda się przyspieszyć czas o kilka lat w stosunku do typowych sadzonek najczęściej sadzonych w przestrzeniach publicznych. 
Klon polny to gatunek dość często spotykany w naszych parkach, laskach miejskich oraz innych zadrzewieniach. Jest też typowym gatunkiem Pogórza Cieszyńskiego, więc można powiedzieć, że w pewnym sensie „trzymamy się tradycji”. Klon w tej odmianie nieco jednak różni się od swojego parkowego, czy leśnego „dzikiego krewnego” – osiąga mniejsze rozmiary oraz ma bardziej regularną i zwartą koronę. Liście – jak to u klonów bywa – podzielone są na tzw. klapy i są stosunkowo drobne, a jesienią przebarwiają się na żółty kolor. Niepozorne kwiaty nie stanowią szczególnej ozdoby (tak jak u wspomnianych wyżej głogów), ale owoce w postaci kojarzonych przez wielu „nosków”, będą cieszyć oko, szczególnie dlatego, że przybierają one szkarłatną barwę. 
Oczywiście rynkowe zadrzewienie uzupełni zieleń w pojemnikach – czyli donicach wykonanych i obsadzonych na wzór tych, które możemy obecnie oglądać na ul. Głębokiej. 


Posadzenie drzew wewnątrz rynku poprzedzone było dość szeroką dyskusją, która prowadzona była na różnych płaszczyznach i trwała wiele lat, także na etapie konsultacji społecznych koncepcji zagospodarowania naszego rynku (w 2014 r.). Wówczas, około 60% respondentów wskazało za potrzebne zwiększenie ilości zieleni w tym miejscu, także poprzez posadzenie drzew. W ostatnim czasie kwestia ta wywołała też wiele emocji, do czego przyczyniła się, między innymi, zaprezentowana uproszczona, techniczna wizualizacja rozmieszczenia drzew. Osoby zaangażowane w projekt „Szlakiem Cieszyńskiego Tramwaju (…)”, którego elementem są obecne prace na rynku, przeszły też niemałą batalię ze służbami ochrony zabytków, dla których wprowadzenie drzew w tej przestrzeni, a szczególnie posadzenie ich w gruncie, było mocno problematyczne. Cieszy więc ogromnie, że udało się osiągnąć kompromis w tej kwestii. Cieszy też, że inspiracja mieszkańców oraz osób, których troska o zieleń w mieście jest bliska, zmaterializowała się. 

Na cieszyńskim rynku będzie więcej drzew i innego rodzaju zieleni w donicach, ale pozostanie też przestrzeń dla większych i mniejszych imprez (o to także zabiegali respondenci). Co najważniejsze, przede wszystkim będzie też on mógł dalej pełnić funkcję głównego placu miejskiego, w takim zakresie, w jakim działo się to do tej pory, jednak w bardziej przyjaznej, uporządkowanej i dostępnej przestrzeni. Poczekajmy jeszcze trochę, bo termin zakończenia wszystkich robót przewidywany jest na połowę przyszłego roku. 


 
Fot. 1. Na wewnętrznej płycie rynku zostały już posadzone wszystkie drzewa.


Fot. 2. Klony polne ‘Elsrijk’, które znajdują się na płycie rynku, charakteryzują się umiarkowanym wzrostem i naturalnie owalnymi koronami. To drzewa, które dobrze znoszą trudne, miejskie warunki.


Fot. 3. Trwają również intensywne prace brukarskie. Stara kostka, która do tej pory znajdowała się na cieszyńskim rynku, zostaje ułożona na nowo.

09.12.2022

fot.1. Rozpoczęły się prace przy układaniu kostki brukowej na płycie rynku.

fot.2. Nowe stanowiska dla drzew przesunietych bliżej płyty rynku. 

fot.3. Drzewa przygotowane do umieszczenia w nowych stanowiskach zlokalizowanych bliżej płyty rynku.

fot.4. Prace porządkowe z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu. 


09.11.2022

ZMIANA ORGANIZACJI RUCHU NA RYNKU W CIESZYNIE
Informujemy, że w tym tygodniu zakończą się prace archeologiczne na jezdni znajdującej się po stronie zachodniej pierzei Rynku. Od dnia 10.11.2022 r. (czwartek) archeolodzy rozpoczną prace na kolejnym odcinku - jezdnia na wysokości budynków Rynek 14 - 18 (wschodnia pierzeja).
W związku z powyższym od tego dnia, dla ruchu kołowego zostanie zamknięty odcinek jezdni przy wschodniej pierzei Rynku (adresy: Rynek 14 - 18). W dalszym ciągu dla ruchu kołowego nie będzie dostępna jezdnia na wysokości budynków Rynek 3 - 10.
Nie będzie także możliwy wjazd samochodów na ulicę Głęboką i na ulicę Regera przez Rynek. Objazd do ulicę Głębokiej odbywać się będzie ulicami: Mennicza, Olszaka.
Ponadto nie będzie możliwy wjazd na Rynek od ulicy Szersznika w prawo - w stronę Poczty. Ruch kołowy z ul. Szersznika zostanie skierowany w lewo - w stronę Ratusza i wyjazd bezpośrednio w ul. Regera.
Zaopatrzenie sklepów, restauracji oraz innych placówek na terenie Rynku będzie możliwe tylko miejsc znajdujących się na wysokości budynków: Rynek 19 - 20 oraz z wyznaczonych miejsc znajdujących się w okolicach Rynku.
Ruch pieszy będzie zachowany, ale w dalszym ciągu możliwy jedynie chodnikami.
Za wszystkie utrudnienia przepraszamy.

28.10.2022

ZMIANA ORGANIZACJI RUCHU NA RYNKU W CIESZYNIE

Informujemy, że od dnia 28.10.2022 r. (piątek) archeolodzy zaczynają swoje prace na kolejnym odcinku - jezdnia na wysokości budynków Rynek 7 - 10 (zachodnia pierzeja). 

W związku z powyższym od tego dnia, dla ruchu kołowego zostanie zamknięty cały odcinek jezdni  przy zachodniej pierzei Rynku ( Rynek 3 - 10). 

W dalszym ciągu nie będzie możliwy wjazd samochodów na ul. Głęboką oraz na ul. Regera przez Rynek. Objazd do ul. Głębokiej odbywać się będzie ulicami: Mennicza, Olszaka. 

Zaopatrzenie sklepów, restauracji oraz innych placówek na terenie Rynku będzie możliwe na dotychczasowych zasadach, z wyłączeniem wjazdu na ul. Głęboką i na ul. Regera. 

Od dnia 27.10.2022r. (czwartek) został umożliwiony wjazd na Rynek i na ul. Regera od strony ul. Głębokiej - dla zaopatrzenia oraz samochodów posiadających odpowiednie zezwolenie. 

Ruch pieszy będzie zachowany, ale w dalszym ciągu możliwy jedynie chodnikami. 

Za wszystkie utrudnienia przepraszamy. 

25.10.2022

ODKRYCIA NA RYNKU ZOSTANĄ CZASOWO ZABEZPIECZONE

Obiekty odsłonięte podczas badań archeologicznych na rynku mają niezwykłą wartość historyczną i ogromny potencjał turystyczny. Dlatego zostaną one zabezpieczone, by zachować je w jak najlepszym stanie i umożliwić ich odsłonięcie po zdobyciu środków i opracowaniu koncepcji na odrębną inwestycję turystyczną.

Do tego czasu w nowej nawierzchni cieszyńskiego rynku zostaną zaznaczone zarysy dawnego budynku, który mógł być dawnym ratuszem. Do podjęcia takiej decyzji przychylili się: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków Delegatura w Bielsku-Białej, archeolodzy realizujący badania na rynku z firmy INVICTUS oraz Muzeum Śląska Cieszyńskiego.

- Odsłonięte na Rynku obiekty, w tym pozostałości dawnego budynku w centralnej części placu wraz z piwnicami, stanowią niezmiernie ważne odkrycie – informuje Burmistrz Miasta Cieszyna Gabriela Staszkiewicz. - Dlatego podjęliśmy działania, których celem będzie udostępnienie tego obiektu, być może nawet jako przestrzeń podziemną.

Niemniej jednak po rozważeniu różnych alternatyw i zebraniu opinii środowiska fachowców, obecnie zdecydowano się na zabezpieczenie piwnic i realizację rewitalizacji rynku zgodnie z wcześniejszym planem. W międzyczasie specjaliści ukończą badania archeologiczne oraz sporządzą odpowiednią dokumentację. W rezultacie rewitalizacja rynku powinna zakończyć się planowo, do końca czerwca 2023. Udostępnienie przestrzeni podziemnej będzie mogło nastąpić po uzyskaniu środków zewnętrznych w ramach innej inwestycji.

Decyzja ta została podjęta wspólnie przez koordynatorów projektu ze strony Urzędu Miejskiego w Cieszynie, przedstawicieli Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Delegatury w Bielsku-Białej, archeologów z firmy INVICTUS, która realizuje badania na cieszyńskim rynku, przedstawicieli Muzeum Śląska Cieszyńskiego, a także realizatora rewitalizacji rynku, Miejskiego Zarządu Dróg.

Kierunek działań został również wyznaczony po spotkaniu z dyrektorem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, prowadzącego muzeum „Rynek Podziemny”, z którym konsultowali się przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Cieszynie i MZD.

Fot. Urząd Miejski w Cieszynie

Dlaczego nie udostępnić tych piwnic już teraz?

Oszacowano, że samo przystąpienie do tych prac, opracowanie dokumentacji konserwatorskiej i budowlanej, zajęłoby 2-3 lata. W tym czasie wydzielony byłby znaczny obszar rynku i część drogi przy pierzei zachodniej, co powodowałoby również wyłączenie ruchu w tym miejscu.

Zdaniem Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Delegatura w Bielsku-Białej jest zbyt wcześnie na podejmowanie rozstrzygnięć co do formy udostępnienia obiektów – najpierw należy poczekać na pełny obraz sytuacji po zakończeniu całości badań. Zdaniem tej instytucji, zabezpieczenie piwnic poprzez ich tymczasowe zasypanie jest jak najbardziej celowe i racjonalne.

Skoro udostępnianie jest przedwczesne, dlaczego trzeba zabezpieczyć obiekty już teraz?

Trzeba jak najszybciej zabezpieczyć piwnice przed wpływem warunków atmosferycznych, a przede wszystkim mrozu, by uchronić je przed obrywaniem i zawaleniem. Zdaniem archeologów, należy przykryć mury geowłókniną i wesprzeć parawanem z desek, a następnie je tymczasowo zasypać, by można było je ponownie odsłonić i ewentualnie udostępnić w późniejszym czasie.

Dlaczego nie przykryć piwnic szybą?

Jest to działanie skomplikowane technicznie, kosztowne, które się nie sprawdzi i nie przyniesie zamierzonego efektu. Wskazują na to doświadczenia z innych miast, gdzie takie szyby ulegały zaparowaniu i zanieczyszczaniu, występowały tam również kłopoty z utrzymaniem odpowiedniego mikroklimatu, co w konsekwencji prowadziło do destrukcji odsłoniętych artefaktów.

- Doceniamy rangę znaleziska, ale musimy również wziąć pod uwagę czas potrzebny na realizację inwestycji związanej z jego wyeksponowaniem, także w kontekście realizacji całego projektu „Szlakiem Cieszyńskiego Tramwaju” – tłumaczy Stanisław Kawecki, Sekretarz Miasta Cieszyna. – Dlatego zabezpieczenie obiektów w celu umożliwienia ich późniejszego odsłonięcia jest rozwiązaniem jak najbardziej optymalnym. Warto również zaznaczyć, że wiedza, jaką pozyskaliśmy podczas wykopalisk, już teraz może służyć celom naukowym oraz promocyjnym, tym bardziej, że zarys dawnego budynku stojącego na środku rynku zostanie zaznaczony podczas trwającej teraz rewitalizacji.

Fot. Zofia Jagosz-Zarzycka, MŚC

24.10.2022

Jak informuje Miejski Zarząd Dróg w Cieszynie ze względu na wciąż trwające roboty związane z utwardzaniem drogi na wysokości Ratusza, przesunął się termin wjazdu na Rynek i na ul. Regera od strony ul. Głębokiej - dla zaopatrzenia oraz samochodów posiadających odpowiednie zezwolenie. Wjazd będzie możliwy dopiero od dnia 27.10.2022r.
MZD potwierdza również, że w tym dniu ogrodzenie zabezpieczające prace, na tym odcinku, zostanie przesunięte na wysokość wewnętrznej płyty Rynku.

14.10.2022

ZMIANA ORGANIZACJI RUCHU NA RYNKU W CIESZYNIE!

Informujemy, że dobiegają końca prace archeologiczne na pierwszym odcinku jezdni Rynku (odcinek od ul. Głębokiej do ul. Regera). Od 17.10.2022 r. (poniedziałek) archeolodzy zaczynają swoje prace na kolejnym odcinku - jezdnia na wysokości budynków Rynek 3 - 6 (zachodnia pierzeja). 

W związku z powyższym od tego dnia, dla ruchu kołowego zostanie zamknięty powyższy odcinek.

W dalszym ciągu nie będzie możliwy wjazd samochodów na ul. Głęboką oraz na ul. Regera przez Rynek.   Objazd do ul. Głębokiej odbywać się będzie ulicami: Mennicza, Olszaka.

Zaopatrzenie sklepów, restauracji oraz innych placówek na terenie Rynku będzie możliwe na dotychczasowych zasadach, z wyłączeniem wjazdu na ul. Głęboką i na ul. Regera.

Od 24.10.2022 r. (poniedziałek) zostanie umożliwiony wjazd na Rynek i na ul. Regera od strony ul. Głębokiej - dla zaopatrzenia oraz samochodów posiadających odpowiednie zezwolenie. Jednocześnie informujemy, że ogrodzenie zabezpieczające prace, na tym odcinku, zostanie przesunięte na wysokość wewnętrznej płyty Rynku. Ruch pieszy będzie zachowany, ale w dalszym ciągu możliwy jedynie chodnikami.

Za wszystkie utrudnienia przepraszamy.

30.09.2022

ZMIANA ORGANIZACJI RUCHU NA CIESZYŃSKIM RYNKU

Informujemy, że prace archeologiczne na wewnętrznej płycie Rynku dobiegają końca. Kolejnym etapem będą badania archeologiczne prowadzone na jezdni okalającej Rynek. W pierwszy etapie dla ruchu kołowego oraz pieszych zostanie zamknięta jezdnia znajdująca się od strony Ratusza (odcinek od ul. Głębokiej do ul. Regera).

W związku z powyższym od dnia 4 października 2022 r. (wtorek) zostanie wprowadzona tymczasowa organizacja ruchu na terenie Rynku.

Nie będzie możliwy wjazd samochodów na ul. Głęboką oraz na ul. Regera przez Rynek. Objazd do ul. Głębokiej odbywać się będzie ulicami: Mennicza, Olszaka.

Zaopatrzenie sklepów, restauracji oraz innych placówek na terenie Rynku będzie możliwy na dotychczasowych zasadach, z wyłączeniem wjazdu na ul. Głęboką i na ul. Regera.

Jednocześnie informujemy, że ruch pieszy będzie zachowany, ale możliwy jedynie chodnikami.

07.09.2022

Badania archeologiczna na cieszyńskim Rynku cz. VII

Za nami już ponad dwa miesiące wykopalisk. Prace archeologiczne, prowadzone przez firmę Invictus, zakończone zostały w części południowej Rynku, dlatego teren ten został oddany firmie budowlanej Wtórbet i prowadzone są tam aktualnie roboty przygotowawcze pod budowę nowej nawierzchni. Działania archeologów zostały również zakończone w północno-zachodniej części płyty Rynku. Tam na przeważającej części zalegał średniowieczny bruk kamienny, który został zabezpieczony i zasypany. Teraz prace koncentrują się na arze sąsiadującym z fontanną od strony północnej.

Ci z Państwa, którzy obserwują wykopaliska na ogólnodostępnych kamerach internetowych czy spoza ogrodzenia, zauważyli zapewne, że teren, na którym odsłonięte zostały fundamenty piwnic pozostaje otwarty. W sumie odkryto w tym miejscu relikty trzech pomieszczeń podziemnych, z czego dwa ostatnie są w znacznie gorszym stanie od pierwszej piwniczki, prezentowanej w poprzednim sprawozdaniu. Mury piwnic 2 i 3 zachowały się szczątkowo do wysokości maksymalnej ok. 1 m. Wraz z fundamentami ścian niepodpiwniczonych tworzą jeden, niemal kwadratowy kompleks, którego fragment północno-wschodni został zniszczony przy budowie fontanny. Z zasypu wnętrz piwnic 2 i 3 wydobyto kolejne ciekawe zabytki – przede wszystkim zdobione kafle piecowe, metale z monetami na czele oraz ceramikę naczyniową.

Zapewne każdy zainteresowany sytuacją zastanawia się, jaki będzie dalszy los odkrytych piwnic... Otóż urzędnicy cieszyńskiego magistratu, świadomi historycznego znaczenia tych obiektów, rozważają różne ewentualności, łącznie z możliwością ich udostępnienia. Będą w tej kwestii prowadzone konsultacje z projektantami użytkowych pomieszczeń podziemnych, funkcjonujących na terenie kraju. W oczekiwaniu na ostateczną decyzję mury piwnicy pierwszej będą musiały zostać zabezpieczone szalunkiem lub też będą zasypane ziemią. Opady atmosferyczne, ale i bliskość maszyn budowlanych, zagrażają stabilności fundamentów i mogą spowodować ich osunięcie.

Prezentujemy Państwu najnowsze zdjęcia z badań archeologicznych i wybrane zabytki z Rynku, które po konserwacji i opracowaniu przekazane zostaną do zbiorów Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Niebawem będziemy informować o kolejnych odkryciach.

Tekst i foto: Zofia Jagosz-Zarzycka

Dział Archeologii Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie

fot. 1. Zasięg kompleksu pomieszczeń odsłoniętych w trakcie badań archeologicznych na środku cieszyńskiego Rynku. Fot. Mikołaj Ostrowski PPS Invictus.

fot. 2.  Prace badawcze w północno-zachodniej części płyty Rynku.

fot. 3. Obiekty drewniano-kamienne związane najprawdopodobniej z ciekiem wodnym płynącym przez plac. Na pierwszym planie drewniana rura wodociągowa ułożona w kierunku wylotu ul. Menniczej.

fot. 4. Profil nawarstwień historycznych na osi N-S z widoczną niecką po cieku wodnym.

fot. 5. Kafel piecowy z przedstawieniem husyty na koniu trzymającego kuszę

fot. 6. Kłódka, kleszcze, młotek i siekierka znalezione w obrębie piwnic

fot. 7. Dwie kości do gry wykonane z paliczków bydlęcych wypełnionych ołowiem

29.08.2022

Wykonano:
-Zakończenie badań archeologicznych na południowej połówce Rynku i rozpoczęcie wykonywania nasypów pod koryto drogowe.

Planowane:
- kontynuowanie nasypów na południowej połówce Rynku z wykluczeniem obiektu (mury kamienne)
- badania archeologiczne na części północnej 

25.08.2022

20.08.2022

Badania archeologiczne na cieszyńskim Rynku cz. VI

Jako że archeolodzy skupili się w ostatnim czasie na odsłonięciu fundamentów domniemanego ratusza, dzisiaj dla Państwa opowieść o jednym, aczkolwiek największym dotąd odkryciu z cieszyńskiego Rynku. Znalezisko to nie jest widoczne na ogólnodostępnym widoku z kamery umieszczonej na ratuszowej wieży, dlatego zamieszczamy kilka jego poglądowych zdjęć.

Mowa tu o piwnicy zlokalizowanej po południowo-zachodniej stronie fontanny. Jej głębokość, rozmiary i wspaniały stan zachowania zaskoczył wszystkich odkrywców! Piwnica wykonana jest z kamienia wapiennego, bardzo regularnie i starannie ułożonego. Zachowały się trzy ściany o długości ok. 5 m, do wnętrza prowadzą schody wykonane z drewnianych stopnic. W dwóch ścianach – północnej i południowej – umieszczone są ślepe okienka, które służyły jako wnęki na świece lub kaganki (aktualnie nasi pracownicy traktują je jako zacienione półeczki na wodę J). W ścianie wschodniej widoczne są trzy szerokie deski, które zasłaniają otwór drzwiowy, prowadzący do kolejnego pomieszczenia. Niestety nie możemy liczyć na kolejne tego typu znalezisko, ponieważ w miejscu drugiej piwnicy urządzono prawdopodobnie w wieku XVI cysternę na wodę. Wykonana była ona z belek drewnianych kładzionych „na zrąb”. Później w tym samym miejscu ulokowano drugą cysternę, tym razem z cegły. Tak więc pomieszczenie piwniczne, pochodzące najprawdopodobniej z wieku XV, wykorzystano w następnych stuleciach na urządzenie cystern, zaopatrujących mieszczan w wodę. Odkryta w ostatnich dniach piwniczka jest zatem częścią dużego, kilkunastometrowego budynku o fundamentach kamiennych, przy czym dwie z trzech części budynku były podpiwniczone, a trzecia piwnic nie posiadała.

Możemy teraz zastanowić się, do czego owe pomieszczenia służyły… Zasyp wydobywany z piwnicy był bardzo bogaty w monety późnośredniowieczne (ponad 30 sztuk), fragmenty kafli piecowych i odzież skórzaną, głównie buty. Szczególnie wiele wydobyto stąd plomb towarowych: z wizerunkami świętych patronów rzemieślników (np. św. Jerzego), inicjałami, tekstem czy herbem. Moglibyśmy zatem pokusić się o stwierdzenie, że badane pomieszczenie piwniczne było wykorzystywane raczej do handlu niż wytwórstwa. Część „produkcyjna” rynku z obiektami drewnianymi znajdowała się przed dzisiejszym ratuszem, z nią związany był duży obiekt, o którym pisaliśmy wcześniej, wewnątrz którego znajdowała się studnia. Piwnica kamienna to już zupełnie inny charakter obiektu, bardziej prestiżowy. W jego zasypie obecne były również cegły „palcówki” co może wskazywać, że nadziemne partie budynku mogły być jednak murowane, a nie drewniane jak wcześniej przypuszczaliśmy.

Badania trwają nadal i odsłaniane są zachodnie partie rynku. Pod brukiem z XIX wieku oczekują na odkrycie kolejne obiekty i przedmioty. Czy będą równie zaskakujące? ;-)

 

Badania wykonywane są pod kierownictwem Bożeny Chojnackiej z PPS Invictus

Tekst i fotografie: Zofia Jagosz-Zarzycka

Dział Archeologii Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie

 

 

Wstępna interpretacja obiektów kamiennych z cieszyńskiego Rynku. Fot. Mikołaj Ostrowski PPS Invictus.

Widok na piwnicę w stronę południową.

Widok na piwnicę w stronę wschodnią.

Widok na piwnicę i schody drewniane w stronę zachodnią.

Wnętrze, w ścianie południowej ślepe okienko.

Ściana północna ze ślepym okienkiem i wschodnia z deskami przykrywającymi otwór drzwiowy do drugiego pomieszczenia.

Na przedłużeniu ściany południowej widoczne są konstrukcje zrębowe drewnianej cysterny.

Elementy skórzanych butów średniowiecznych z charakterystycznym ostrym czubkiem w podeszwie.

Kafle piecowe: z Marią i małym Jezusem w otoczeniu aniołów, z aniołem, z tzw. „winnym lwem” nad ofiarą i napisem „scham dich”(wstydź się), architektoniczny. Identyczne kafle z lwem znajdowane są przede wszystkim w okolica Brna i Ołomuńca.

Ołowiane plomby towarowe znalezione w jednym skupisku.

Zawieszka w kształcie trzech żołędzi.

18.08.2022
Krystian Firla z Muzeum Śląska Cieszyńskiego prezentuje dwa modele 3D z wykopalisk na cieszyńskim rynku! 

Ściany dawnego ratusza 

Drewniany obiekt / studnia 

09.08.2022

Badania archeologiczna na cieszyńskim Rynku cz. V

Dzisiaj, 9 sierpnia 2022 roku mija 526 rocznica wydania dokumentu, w którym książę Kazimierz II sprzedaje miastu Cieszyn dwa domy wraz z placem, który za nimi leży, gdzie urządzony miał zostać nowy ratusz oraz pomieszczenia dla szewców i piekarzy. Stary ratusz na środku wraz z innymi budynkami na Rynku funkcjonującymi miał zostać zburzony. 

Teraz, kiedy trwają badania archeologiczne na Rynku mamy jedyną i niepowtarzalną okazję przenieść się w czasie i przyjrzeć brukowi, po którym wędrowali mieszczanie cieszyńscy dokładnie w tym okresie, tj. na przełomie XV i XVI wieku. Archeolodzy z krakowskiej firmy PPS Invictus kończą już eksplorować obiekty użytkowe, czyli duży budynek drewniany oraz mniejsze związane z produkcją (prawdopodobnie metali), pozyskano z nich bardzo ciekawy asortyment zabytków, które zostaną przekazane do badań, konserwacji i opracowania. Z obiektu drewnianego udało się wydobyć już 7 brakteatów datowanych wstępnie na XIV wiek, całe naczynia ceramiczne i wielką ilość poroży i rogów. Ocalała również niezmiernie krucha miseczka drewniana klepkowa. Z innych obiektów pozyskano fragmenty miseczek toczonych, ceramikę naczyniową i cegły tzw. palcówki (jedna posiada odcisk psiej łapy). W południowo-wschodniej części Rynku archeolodzy odkryli pod brukiem z XIX wieku fundamenty domu strażnika miejskiego (widocznego na rycinach z XVIII wieku), a poniżej zarys wiaty lub budynku starszego pochodzenia wraz z zaskakującym obiektem w postaci owalnej jamy, w której ułożonych było 5 wysmukłych „kominów”. Wstępnie możemy je interpretować jako tygle topnicze, jednak dla tego znaleziska będziemy jeszcze szukać analogii. Prace w południowej części Rynku zmierzają ku końcowi. Aktualnie prace koncentrują się w obrębie murów kamiennych na środku Rynku i tu głębokość wykopu może być znaczna ze względu na funkcjonującą w tym miejscu piwniczkę. Bruk wraz z jamami po zbadanych obiektach będzie zasypany i niebawem planowane jest otwarcie fragmentu północno-zachodniego Rynku.

Przy okazji znakomitej rocznicy dokumentu Kazimierza II prezentujemy Państwu kolejną porcję znalezisk z czasów funkcjonowania Rynku w średniowieczu i nowożytności!

/Tekst i zdjęcia: Zofia Jagosz-Zarzycka - Dział Archeologii Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie/

1. Archeolog w trakcie dokumentacji drewnianego obiektu.

2. Prace dokumentacyjne i badawcze w "produkcyjnej" części Rynku.

3. Kolejna partia odsłoniętego bruku z koleinami.

4 a i b. Halerz, księstwo głogowskie z okresu kiedy wchodziło w skład księstwa cieszyńskiego), 1460-1480.

5. Kafel piecowy z przedstawieniem drugiego króla niosącego kadzidło z tryptyku "pokłon trzech króli".

6. Ceramiczny konik- zabawka dziecięca.

7. Kokila odlewnicza (kulolejka) - kleszcze do wyrobu kulek.

8. Dwa odważniki kubeczkowate.

9. Niemal cały garnek z obiektu drewnianego.

10. Ciężko jest znaleźć igłę w stogu siana... Równie trudniej dwie igły w hałdzie ziemi ;-)

05.08.2022

03.08.2022

Badania archeologiczne w centrum Cieszyna - materiał Beskidzka TV 

28.07.2022

Badania archeologiczne na cieszyńskim Rynku cz. IV

Rynek zawsze kojarzy się ze spotkaniami towarzyskimi czy handlowymi. Miały one miejsce w dalekiej przeszłości i kontynuowane są do dzisiaj. Odzwierciedleniem tych spotkań są zagubione na Rynku przedmioty, które teraz odnajdują archeolodzy. Wśród tych przedmiotów najczęściej gubione były drobne, obiegowe monety, ponieważ te o wyższych nominałach były znacznie bardziej pilnowane przez swoich właścicieli. Dotychczas monetą o najwyższym nominale, odnalezioną podczas badań wykopaliskowych na Rynku w Cieszynie, jest grosz praski Wacława króla Czech, za którego w średniowieczu można było kupić żywą kurę. Wśród znalezisk królują natomiast monety drobne o średnicy poniżej 10 mm: denary, denarki i halerze, których odnaleziono już kilkadziesiąt. Są to monety księstwa cieszyńskiego, księstwa opawskiego, Królestwa Polskiego, Królestwa Czech, Królestwa Węgier, Miasta Raciborza i inne. Różnorodność monet tu znajdowanych ma ścisły związek z ich wartością w kruszcu, która dzisiaj jużnie istnieje, a w przeszłości umożliwiała ich łatwą wymianę.

Numizmaty i ozdoby, które Państwu prezentujemy, to zabytki po wstępnej identyfikacji, nie poddane jeszcze zabiegom konserwatorskim. Jest to niewielka cześć tego, co już przekazano do zbiorów Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Zostały one znalezione przez najwyższej klasy fachowca w swojej dziedzinie, dysponującego wysokiej jakości sprzętem poszukiwawczym.

Badania pod kierownictwem Bożeny Chojnackiej z PPS Invictus odsłaniają coraz większe partie wewnętrznej płyty Rynku, dlatego proszę oczekiwać kolejnych sprawozdań!

Pracownicy i współpracownicy Muzeum Śląska Cieszyńskiego

Fot. Krystian Firla MŚC

Halerz, Księstwo Cieszyńskie, Eufemia z synami, awers, fot. Krystian Firla

Halerz, Księstwo Cieszyńskie, Eufemia z synami, rewers, fot. Krystian Firla

Halerz, Księstwo Cieszyńskie, Kazimierz II, fot. Krystian Firla

Halerz miejski, Racibórz, fot. Krystian Firla

Halerz miejski, Opawa, fot. Krystian Firla

Informacja dotycząca plików cookies Strona korzysta z plików cookies w celu jej prawidłowego działania i realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Jeżeli wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies, kliknij w przycisk "Rozumiem i akceptuję".

Rozumiem i akceptuję